Diş fırçalama, insanların sağlıklı dişlere sahip olmasında oldukça önemlidir. Diş sağlığını korumada en etkili yöntem, dişlerin düzenli bir şekilde fırçalanmasıdır. Diş fırçalama süresi en az 2 dakika sürmelidir. Diş fırçalanırken diş ile dişeti arasında bulunan bölge iyice ve uygun şekilde fırçalanmalıdır. Bunun yapılmasının amacı, dişlerin ve diş etlerinin üzerine yerleşmiş olan bakteri plağını uzaklaştırmaktır. Bu eylemi doğru olarak yapabilmek için, sağlıklı bir diş fırçasına sahip olunması gerekir. Ağzın içinde kolay bir şekilde hareket edebilen, en arkada olan dişlere rahatlıkla ulaşabilen naylon yapıda ve orta sertlikte olan diş fırçaları bunun için uygun olur. Fırça seçiminin düzgün yapılmasından sonra, günde en az iki defa uygulama yapılmalıdır.
Diş fırçasının diş eti çizgisine eğimli olarak tutulması çok önemlidir. Bu durum bozulmadan üst çenede yukarıdan aşağıya alt çene de ise aşağıdan yukarıya fırçayı ağız içine süpürme hareketi ile dişlerin ve diş etlerinin fırçalanması sağlanmalıdır. Fırçanın bu konumu değiştirilmeden dişlerin damak tarafındaki(iç taraf) bölgelerde aynı şekilde fırçalanmalıdır. Ayrıca yemeği ezen çiğneyici yüzler de unutulmamalıdır.
Diş temizlenmesinde diş macunu ve gargaranın önemi nedir?
Dişleri fırçalamak için kullanılan diş macunları ağzın içine hoş bir koku verip, fırçalamayı daha kolay bir hale getirir. Ağız ve diş sağlığı için kullanılan gargaralar ise, bu konuda destekleyici olan bakım ürünleridir. Bu gargaraların devamlı olarak kullanımı önerilmez. Diş fırçalama tekniğiniz düzgün olmazsa, diş macunu ve gargara kullanımından çok fazla fayda beklemeniz yanlış olur. Dişlerin parlatılması için kullanılan diş tozları diş doktorunuzun önerisi olmadan kullanılmamalıdır. Bu tür ürünlerin aşırı şekilde kullanılması, diş sağlığınıza yarar sağlamak yerine zarar verecektir.
Diş fırçalama tekniği nasıl olmalıdır?
- Dişlerinizi fırçalarken önce fırçanızı dişlerinizle 45 derece açı yapacak şekilde tutmalısınız. Diş etiyle birlikte ağız boşluğuna doğru yapılan hareketle dişleri fırçalamaya başlamalısınız. Fırçalamayı sert hareketlerle değil, dişetlerinize travma oluşturmayacak şekilde masaj yapar gibi fırçalamalısınız.
- Dişlerin iç yüzeylerini ise diş fırçasını eğik konumda tutup, diş etinden yukarıya doğru ağız boşluğuna gelecek hareketlerle fırçalamalısınız.
- Diş fırçalamada en son dişlerin çiğneme yüzeylerini fırçanızı düz bir şekilde tutup hareket ettirerek fırçalamalısınız.
- Her iki çeneyi ayrı ayrı fırçalamalısınız.
Diş fırçalama sırasında yaşanabilecek olumsuzluklar nelerdir?
Dişlerinizi fırçalama sırasında diş etlerinizde kanama olursa, bunun nedeni bu bölgelerin temizlenememiş ve bakteri plağı ya da taşla çevrili olmasındandır. Kanama olduğu zaman diş fırçalamayı bırakmamanız gerekir. Sadece diş fırçalama sırasında daha fazla dikkat edilmesi gerekir. Diş etlerindeki kanamalar belli bir süre sonunda kesilmezse, ağzınızda diş taşı oluşumları olabilir ya da doğru bir şekilde diş fırçalamayı yapamıyor olabilirsiniz. Diş fırçaları her zaman kişiye özel kullanılmalı ve 2-3 ay arayla yenisiyle değiştirilmelidir. Özellikle diş ipi ve ara yüz fırçalarının kullanılmasının ihmal edilmemesi gerekir.
Diş fırçalama sırasında yapılan hatalar nedir?
- Diş fırçalarken yapılan en büyük yanlış sadece dişlerin fırçalanmasıdır. Diş fırçalanırken mutlaka diş etlerinin de fırçalanması sağlanmalıdır.
- Diş fırçalama sırasında dişlerin ön yüzlerini fırçalayarak, dil ve damak bölgesinin fırçalanmaması son derece yanlıştır.
- Dişlerde çok kısa süreyle yapılan fırçalamalar faydalı etki göstermeyecektir.
- Diş fırçalarken yapılan en büyük hatalardan biri, diş macununun gerektiğinden fazla kullanılmasıdır. Diş macunu fırçanın üzerine nohutun yarısı kadar konulmalıdır. Bu arada 6 yaş altındaki çocuklarda diş macunu daha da az kullandırılmalı, 12 yaş üstündeki çocuklara ise diş fırçalamadan sonra, 3-4 defa ağızlarının suyla çalkalatılması sağlanmalıdır.
- Sadece diş macunları ve gargaralardan fayda beklenmesi son derece yanlış bir tutumdur. Diş fırçalama düzgün yapılmadığı takdirde, dişlerin temizlenmesi mümkün olmayacaktır.
- Dişlerin fırçalanması sırasında yapılan hatalardan biri 20’lik dişlerin bulunduğu bölgelerin fırçalamasının ihmal edilmesidir.
- Ağız içinde olan çarpık yapıda dişlerin fırçalanması sırasında, fırçanın dişin konumuna uygun şekilde hareket ettirilmesi gerekir.
- Diş fırçalama sırasında diş etlerinde kanama olduğunda dişlerin fırçalanmasının bırakılması son derece yanlıştır. Zaten diş etlerin kanaması bu bölgelerin yeterince temizlenmediğini göstermektedir.
- Dişler için kullanılan diş tozunun fazla kullanılması hatalı bir uygulamadır.
- Çok uzun süre devam eden diş fırçalaması son derece zararlıdır.
- Aşırı oranda güç kullanıp, diş etlerinde ve dişlerde aşınmaya sebep olmak, diş fırçalama sırasında yapılan hataların içinde yer alır.
Dişlerin sağlığını korumak için hangi önlemler alınmalıdır?
Her gün sabahları kahvaltıdan sonra ve akşam yatmadan evvel, dişlerin doğru teknikle fırçalanması ve diş ipinin kullanılması gerekir.
Diş fırçalamak için kullanılacak diş fırçası doğru şekilde seçilmelidir. Ağızda fırçanın hareketini sağlamak için başı küçük olan, naylon ve orta sertlikte bir diş fırçasının kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Kullanılmış olan diş fırçalarının düzenli olarak 2-3 ayda bir yenisiyle değiştirilmesi gerekir.
Diş fırçalamada dişlerin dış yüzeyleri, iç yüzeyleri ve çiğneme bölgeleri fırçalanmalıdır.
Diş fırçalama sırasında dilin fırçalanması ihmal edilmemesi gereken uygulamalardandır. Bunun sebebi bakterilerin bir kısmının dil üzerinde kümelenmesidir.
Kişiler uygun ve dengeli bir beslenme düzeni oluşturmalıdır.
Tüketilecek olan besinlerden şekerli olan gıdaları ana öğünlerinizde tüketmeye özen gösterin.
Öğün aralarında kesinlikle atıştırmalık gıdalar yemeyin.
Dişlerinizin çürüğe karşı dayanıklı olmasını sağlayabilmek için, florlama ve fissür örtücü gibi uygulamalar kullanmalısınız.
Ağızda kaybedilen dişler yüzünden estetik görünümün kaybolması halinde, diş implantı yapılabilir.
Alt ve üst dişleri için protez kullananlar, protezlerin yerinden çıkmasından şikayetçi olurlarsa, bunların yerine diş implantı yapılabilir.
Dişleri gıcırdatma ve sıkma diş sağlığının olumsuz olarak etkilendiği sorunlardır. Bu alışkanlıkların mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Bu davranışlar diş boylarında kısalmaya ve dişlerde ağrıya ve dişlerde sallanmaya yol açacağından, dişlerin kaybedilmesine neden olabilir.
Her yıl bir kez olsun dişlerin beyazlatılablirsiniz. Bu beyazlatma işlemi ister diş doktorunuzda yaptırılabilir, ister evde kendiniz tarafından uygulanabilir.
Diş fırçalamada kullanılan diş macununun florürlü olması oldukça önemlidir.
Diş sağlığı yönünden zararlı olabilecek hastalıkların, diş çürüklerinin erken dönemde tespit edilebilmesi için, yıl içinde en az iki defa periyodik diş doktoru ziyaretleri yapılmalıdır.
Dişlerin bakımına ne zaman başlanmalıdır?
Dişler ağızda süt dişleriyle başlayan evrimine, kalıcı dişlerin çıkmasıyla devam eder. Bu yüzden diş bakımına bebeklik yaşlarından itibaren ihmal edilmeden başlanması gerekir. Bu süreçte bebeklerin beslenmesine gereken önemin verilmesi gerekir. Tüketilen besinlerden alınan vitaminlerin diş gelişiminde etkisi çok fazladır. Anne sütüyle beslenemeyen ya da anne sütü yetersiz olan bebeklerin gelişiminin sağlanması için, bebeklerin yeterli şekilde beslenmesi sağlanmalıdır. Özellikle kalsiyum içeren gıdaların tüketilmesi sağlanmalıdır. İlk çıkan süt dişlerinin nasıl olsa değişir diyerek, ihmal edilmesi yanlıştır. Süt dişlerinin erken yaşlarda kaybedilmesi, çene yapısının bozulmasına neden olur. Daha sonra gelen kalıcı dişler doğru yerlerinde çıkmayacağından, diş yapısı bozulacaktır. Daha ileri yaşlarda çocuklar bu yüzden diş teli kullanmak zorunda kalır. Diş telinin kullanımı bazı çocuklarda sorun haline gelebilir. Ağzında diş telini benimsemeyen çocuklar, içlerine kapanır hatta konuşmaktan bile vazgeçebilir. Ayrıca arkadaşlarıyla bile sosyalleşme ortamını kuramaz.
Diş çürüklerinden korunmak için ne yapılmalıdır?
Dişler gerektiği gibi temizlenmediği takdirde, çürüklerin oluşması kaçınılmaz olur. Diş çürümesine engel olmak için, ağız ve diş sağlığına önem verilmesi, dişlerin temizliğinin ihmal edilmemesi gerekir. İşler her gün en az iki defa düzenli olarak fırçalanmalıdır. Diş fırçası seçiminin doğru olması ve dişlerin beş tane yüzeyinin de fırçalanmasına özen gösterilmelidir. Düzenli bir şekilde her yıl diş doktoru ziyaretlerini yaparak, dişlerin kontrolden geçmesi sağlanmalıdır. Dişler sağlıklı olsa bile, sağlığını korumak için gereken önlemler alınmalıdır. Beslenme düzeninde unlu ve şekerli gıdalara yer verilmemeli ya da bu gıdalar tüketildikten sonra dişlerin fırçalanması gerekir. Dişlerin fırçalanması için gereken olanak yoksa ağız suyla çalkalanmalıdır. Ağızdaki tükürük salgısı yeteri kadar olmalıdır. Çünkü tükürük salgısının içinde diş çürümesini sağlayan asitlere karşı koruyucu maddeler bulunur. Bunun dışında dişlerin korunması için, sakız çiğneme gibi tedbirler alınabilir. Bu tedbiri diş doktorları bile kişilere önermektedir. Sağlıklı dişlerinizin olması için özellikle akşam yatmadan evvel dişlerinizi en az iki dakika boyunca fırçalamanız gerekir. Geceleyin dişlerin arasında kalan yiyecek artıklarının zararlı etkilerinden bu şekilde korunulmuş olur. Diş sağlığının korunması, genel sağlığın durumunu olumlu olarak etkileyebilecek önemli bir unsurdur.
